Historia fotografii czarno białej sięga już niemal 150 lat. Można więc powiedzieć, że przetrwała ona próbę czasu ponieważ nawet dziś gdy mamy dostęp do kolorowych matryc, bardzo chętnie oglądamy zdjęcia czarno białe. Nic w tym dziwnego ponieważ mają one swój urok, są ponadczasowe. Mimo wielu możliwości jakie oferuje nam dziś cyfrowa fotografia czasem oglądając czarno białe kadry można odnieść wrażenie, że nie wszyscy wiedzą jak ten rodzaj fotografii ugryźć.
Odstaw kolor, postaw na jasność
Różnica między kolorową fotografią, a czarno białą jest znacząca ponieważ patrząc na kadr musimy wyobrazić sobie jak będzie on wyglądał wyprany z kolorów. Dlatego nie zwracamy zupełnie uwagi na kolory lecz na oświetlenie oraz kontrast. Musimy zauważyć przede wszystkim elementy, które wpłyną nam na tonalność, fakturę oraz wyznaczą linie na zdjęciu. Zatem kadry nie mogą być płaskie i nudne. W fotografii tego typu musimy dostrzec wiele detali jak np. światła rzucane przez cień chmur lub wpadające przez okno, ciekawy wzorek na murze lub dróżce, niezwykłe linie przecinające horyzont.
Nigdy nie korzystaj z automatyki
Ogromny błąd wielu osób to zdanie się na automatykę aparatu czyli włączenie opcji zdjęć czarno białych w menu aparatu. Niestety chcąc uzyskać ciekawe monochromatyczne zdjęcie musimy poświęcić chwile na wywołanie je w cyfrowej ciemni Photoshopa lub innego programu. Nasze aparaty chociaż co raz bardziej zaawansowane i wyposażone w przeróżne opcje nadają się raczej do szybkiego efektu czarni i bieli, która zazwyczaj wychodzi dosyć płasko.
Stosuj format RAW
W fotografii czarno białej format RAW ma bardzo duże znaczenie. Pozwoli Ci wyciągnąć ze zdjęcia o wiele więcej świateł, kontrastu i detali niż format jpg. Przy jego pomocy usuniesz o wiele więcej ziarna. Zawiera on wiele więcej informacji o zdjęciu niż format jpg, który poddawany jest wstępnej obróbce i utracie jakości już w puszce aparatu. Pamiętaj jednak, że czasem szum dobrze wygląda w tego typu kadrach. Format RAW jest cyfrowym odpowiednikiem negatywu co pozwala nam na wielokrotne wywołanie zdjęcia w różnych wariacjach.
Nieumiejętna obróbka
Każdy program graficzny posiada opcje konwersji na czerń i biel. Jednak zbyt wiele kadrów tworzonych jest właśnie takimi najprostszymi poleceniami przez co wychodzą płaskie, nudne. W Photoshopie najprostszą metodą na konwersję do czerni i bieli jest zmniejszenie nasycenia do zera. Jednak wystarczy zamiast tego zastosować warstwę dopasowania z czarno biała mapą gradientu i już otrzymujemy zupełnie inny efekt czerni i bieli, bardziej kontrastowy z o wiele większą głębia szarości. Warto zatem poznać podstawy programów takich jak Photoshop czy Lightroom nie mówiąc już o świetnym dodatku do Photoshopa o nazwie Silver Efex Pro, który jest stworzony z myślą o monochromatycznych kadrach.
Wzorki, linie
Wzory są interesujące ze względu na ich uporządkowanie i powtórzenia. Kolor po prostu odciąga i rozprasza od nich uwagę. Za pomocą czerni i bieli faktury i wzorki są bardziej widoczne i przekonujące. Stwórz kilka czarno białych kadrów i sprawdź ile odnajdziesz w nich różnego rodzaju wzorków. Na samochodach, drodze, roślinach, budynkach. To samo dotyczy wszelkiego rodzaju linii w kadrze. Nawet nie zdajesz sobie sprawy ile symetrycznych linii otacza nas wokół.
Złe światło
Wielu fotografów korzysta z fotografii czarno białej myśląc, że uda im się uratować niezbyt udane kadry. Nic bardziej mylnego, fotografia tego typu tak jak i kolorowa nie wybaczy nam za słabego światła, czy po prostu nie uratuje nieciekawej kompozycji. Recepta na udane zdjęcie w czerni i bieli ? Dobrze dobrane światło.
Kontrast jest Twoim przyjacielem
W fotografii kolorowej, duży kontrast często zniechęca. Spójrz na to zdjęcie i zobacz jak pięknie jasne chmury na niebie kontrastują z czarną palmą. Jak myślisz czy w kolorze efekt byłby równie widoczny ? Raczej nie. Dzięki kontrastowi i fotografii czarno białej możesz pokazać coś co w kolorze nie było by widoczne. Zdjęcie burzowych chmur na tle pustyni, biały domek na tle lasu. Najlepsze efekty daje zestawienie ciemnych elementów w kadrze z białymi. Niekiedy jest wręcz odwrotnie i to co od razu jest czarno białe np. pingwin nie zawsze będzie wyglądać równie dobrze w czerni i bieli.
Nie zawsze Twój wybór jest dobry
Pamiętaj jednak, że niektóre zdjęcia aż proszą się o zostawienie na nich koloru. Gdy kolor na zdjęciu odgrywa pierwszą rolę to dobrze radzę – nie rób z niego wersji monochromatycznej. Czasem dopiero po wypraniu barw widzimy jak ważną rolę odegrały kolory na zdjęciu. Spójrz na zdjęcie poniżej i powiedz czy bez koloru to zdjęcie ma sens ?
